Een klassiek probleem binnen de samenleving is dat de keuze op individueel niveau (en korte termijn) vaak in het eigen voordeel is maar op termijn schadelijk is voor het collectief. En daarmee op lange termijn dus ook voor het individu. Dat noemen we ook wel een sociaal dilemma.
Van een dergelijk dilemma is sprake wanneer rationaliteit op individueel niveau leidt tot irrationaliteit op collectief niveau.
Een veel voorkomend dilemma is wanneer de voordelen van een bepaalde individuele (vaak financiële) investering niet uitsluitend ten goede komt aan die individuele investeerder, maar tevens aan anderen, die niets hebben bijdragen. Deze anderen ervaren dan kort gezegd wel de lusten maar niet de lasten.
Daardoor zal de investeerder niet langer geld willen steken in het betreffende doel (bijvoorbeeld een schoner milieu) want niemand wil in z’n eentje voor de kosten opdraaien van iedereen. Het resultaat is vervolgens dat niemand meer bijdraagt aan het einddoel. Terwijl een schoner milieu op langere termijn iedereen voordeel zou opleveren.
Een ander voorbeeld is die van de beroepsvisser. Voor een visser is het financieel voordelig om op korte termijn zoveel mogelijk vis te vangen. Op langere termijn sterft daardoor echter alle vis uit, zodat hij uiteindelijk zonder inkomen zal komen te zitten. Het is dus verstandig om zijn vangst te beperken, zodat de vis niet uitsterft.
Maar dat lukt alleen als de andere vissers zich op exact dezelfde manier gedragen. Maar kan de visser daar wel op vertrouwen? Want wat als die andere vissers wel onbeperkt doorvissen?
Dan wordt hij als enige benadeeld, heeft hij nu minder inkomen en is straks de vis alsnog uitgestorven. De visser zal dan vaak het zekere voor het onzekere nemen en zoveel mogelijk vis proberen te vangen, los van de mogelijke gevolgen.
Hoe dit soort dilemma’s op te lossen?
“De combinatie van een GDSS platform met een degelijke voorbereiding, passende methodiek en ervaren facilitator wordt een versnellingskamer® genoemd.”
De vraagstukken die wij als Spilter behandelen bevinden zich in een multi-actorcontext, waar partijen sterk afhankelijk van elkaar zijn, sterk verschillende visies op de situatie hebben, waar de dynamiek hoog is en besluitvorming grillig. Kortom, er is sprake van complexiteit in drievoud: sociaal, cognitief en normatief.
De vraag naar technologie-ondersteunde methoden die versneld helpen bij het doorgronden van deze complexe problematiek neemt toe. Deze complexe vraagstukken hebben in essentie allemaal dezelfde rode draad: de betrokkenheid van meerdere stakeholders en organisaties, onduidelijkheid van doel en middelen, grote maatschappelijke en conflicterende belangen, inhoudelijk complexe materie en tijdsdruk. En het feit dat deze vraagstukken alleen in samenhang op te lossen zijn.
Onze GDSS software biedt de mogelijkheid dit type vraagstukken te ontleden, structureren en modeleren. Het slimme SaaS platform egaliseert daarbij het speelveld, waardoor iedere deelnemer evenredig aan bod komt en dus tevens de minder gangbare meningen worden gehoord. Deze meningen zijn real-time inzichtelijk en worden door de facilitator weergegeven in duidelijke grafieken en teruggegeven aan de deelnemers, waardoor besluitvorming interactief, helder, inhoudelijk en effectief verloopt. Op die manier wordt het vraagstuk op de juiste manier gepresenteerd. Of geframed.
Onze versnellingskamer-aanpak is daarbij een samenspel van technologie, methoden en uitvoering en wordt momenteel veel ingezet door gemeenten, provincies en ministeriële uitvoeringsorganisaties. Het vernuftige GDSS systeem digitaliseert en versnelt het proces door de interactie tussen deelnemers te ondersteunen met slimme, doelgerichte SaaS technologie. Daarmee wordt in korte tijd op gestructureerde wijze data vergaard. Door deze interactief te herschikken ontstaat inzicht en kennis.
Zodat er antwoorden ontstaan op complexe vragen.