Door de enorme werklast zijn gemeenten niet altijd in staat de gewenste kwaliteit van diensten te leveren. Verzakelijking helpt, maar plaatst de burger op afstand. Het digitaliseren van de dienstverlening aan burgers en bedrijven gaat vaak nog niet veel verder dan het maken van een afspraak. Ook de kernactiviteiten van gemeenten, beleidsvoorbereiding en -uitvoering, worden vaak nog niet-digitaal gedaan.
Er is wel veel behoefte aan grotere strategische capaciteit. Nu veel gemeenten de zorgcontinuïteit op orde hebben, is het tijd om het lange-termijn-perspectief van het sociaal domein vorm te geven.
De kern van onze dienstverlening is het ontwerpen en begeleiden van een proces om met stakeholders tot gezamenlijke inzichten te komen. Dat doen we niet vanuit de inhoud (die bezit de opdrachtgever) maar vanuit de kennis van het proces. Vanuit de grondvoorwaarden en -doelen transparantie, participatie en draagvlak komen we met een groep mensen tot tastbare resultaten. Dit doen we nu al langer dan vijftien jaar succesvol in zowel de publieke als private sector.
We gebruiken hiervoor de Versnellingskamer, we hebben onze methodes en we zetten onze ervaring in. Dit doen we onder meer voor vraagstukken rondom de energietransitie, onderwijsvernieuwingen, innovatie. Maar ook bij het vormgeven van onder andere vrijwilligers-, sport-, of armoedebeleid. We maken geen beleid, maar ontwerpen en begeleiden het proces om er te komen. Onze expertise en belangrijke toegevoegde waarde is dat we de valkuilen kennen, structuur bieden, een transparant proces opzetten en het samen met de stakeholders laten gebeuren.
Gemeente Rotterdam betrok burgers, bedrijven en de culturele sector bij het opstellen van haar omgevingsvisie. Via een combinatie van Webinars en Versnellingskamers ging de gemeente in verschillende rondes de dialoog aan met deze stakeholders. Hierin werd de visie geijkt, verrijkt en, belangrijk, voorzien van draagvlak. Het resultaat is een ambitieuze omgevingsvisie die kan rekenen op de steun van alle betrokkenen en die daarmee beter uitvoerbaar is.
Gemeente Purmerend ondervond tegenkrachten bij de zoektocht naar een woonlocatie voor mensen met multi-complexe problematiek. Daarop werden burgers, ambtenaren en raadsleden via Versnellingskamers, interviews en locatiebezoeken betrokken bij de speurtocht naar een geschikte locatie. Het gedegen en transparante proces resulteerde in begrip voor elkaars zorgen en een gedragen oplossing die de raad vlot kon accorderen.
Gemeente Ameland heeft hoge ambities op het gebied van haar energievoorziening: het eiland wil al in 2020 energieneutraal zijn. Het benodigde energieplan moet een volledige verduurzaming mogelijk maken en tegelijkertijd zorgen voor oplossingen die het energienet betaalbaar en betrouwbaar houden. Zodat Ameland ook het energievoorzieningsniveau voor het toerisme kwalitatief en kwantitatief continu op peil kan houden
Gemeente Hoeksche Waard wilde in 2020 de beloften van het coalitieakkoord inlossen en de omstandigheden verbeteren van inwoners die in armoede leven. Nadat via een nulmeting de actuele stand van zaken rondom armoedewas vastgesteld, stelde de gemeente beleid op dat in verschillende Versnellingskamers werd geijkt en verrijkt door burgers en partners in het sociale domein. Hierdoor kon de gemeenteraad het beleidsvoorstel snel beoordelen.
– Beleidsadviseur gemeente Purmerend
De wereld van participatie vraagt om omgevingsbewust werken, kennis van menselijk gedrag, omgang met een wereld die vaak volatiel en complex is en het besef dat maatschappelijke belangen soms boven wetenschappelijke uitkomsten gaan.
Participatie is een proces, het is geen doel. Bij een goede vormgeving krijgen de juiste mensen de juiste stem op het juiste moment.
Op welke wijze betrek je de bewoners en andere belanghebbende bij de plannen? Hoe creëer je draagvlak of bereik je consensus? Hoe maak je deelname laagdrempelig? Dit kan allemaal doorslaggevend zijn voor het succes bij het uit te voeren project.
Gemeentes die bewoners en belanghebbende betrekken in het proces realiseren draagvlak en werken aan een gezonde vertrouwensband met hun bewoners en belanghebbende.
Complexe vraagstukken hebben dezelfde rode draad: de betrokkenheid van meerdere stakeholders en organisaties, onduidelijkheid van doel en middelen, conflicterende belangen, inhoudelijk complexe materie en tijdsdruk.
In de Versnellingskamer wordt in korte tijd op gestructureerde wijze data, inzicht vergaard en vervolgstappen samengesteld die direct uitgevoerd kunnen worden.
Het bevordert de bestuurbaarheid van een gemeente als wethouders en college maatschappelijke netwerken en de raad effectief weten te betrekken en mee te nemen in de plannen en besluitvorming. Samen beleid opstellen, uitvoeren, monitoren, evalueren en uitvoeren vraagt om vaardigheden, competenties en instrumentarium die daar geschikt voor zijn.
De gemeente is als budgethouder eindverantwoordelijk voor wetten en beleid, maar werkt voor de uitvoering nauw samen met maatschappelijke partners. Zoals organisaties voor maatschappelijk werk, welzijn en zorg, Humanitas, UWV, opleidingsinstituten en leerwerkloketten en commerciële aanbieders van training- en coaching programma’s.
Daarnaast werkt de gemeente steeds meer samen met burgers bij de aanpak van maatschappelijke vraagstukken.
Met het toewijzen in 2015 van de uitvoering van de Wet maatschappelijke ondersteuning, de Jeugdwet en de Participatiewet kregen gemeenten een belangrijke rol in het leven van burgers en bedrijven. Vanaf 2022 wordt deze invloed vergroot door de toewijzing van delen van de Omgevingswet.
Daarnaast voert de gemeente landelijke wetten uit en geeft ze invulling aan haar eigen beleid op gebieden als onderwijs, wonen, bedrijvigheid, recreatie, armoedebestrijding, vitaliteit, inclusie, cultuur en sport.
We leven in een periode waarin participatie en inclusieve besluitvorming steeds belangrijker worden. Het is echter lastig voor uitvoeringsinstanties, gemeenten en overheden om de juiste balans tussen efficiëntie en democratische waarden te vinden. Ze moeten zowel aan de eisen van beleidsimplementatie voldoen als de belangen van diverse belanghebbenden behartigen.
Moderne besluitvorming vraagt om een balans tussen grondige analyse en tijdige actie. Beslissingen moeten tegenwoordig snel genomen worden, zonder daarbij afbreuk te doen aan de kwaliteit. Dat zorgt voor een spanningsveld.
In een tijdperk waarin de wereld snel evolueert, is participatie niet langer slechts een optie voor overheidsinstanties maar eerder een noodzaak. Burgerinspraak heeft zich ontwikkeld van een randverschijnsel tot een krachtige beweging waarmee onze samenleving transformeert. Burgerinspraak is namelijk niet langer beperkt tot een sporadische enquête of openbare bijeenkomst. Het is uitgegroeid tot een volwaardige beweging waarbij burgers actief betrokken worden bij besluitvormingsprocessen.
Neem geheel vrijblijvend contact met ons op en wij kijken wat voor u de best passende oplossing is. Aan de hand van een korte intake kunnen wij een goede indicatie geven van de kosten.
Specialist op dit onderwerp is Steven Wagemaker. Hij is bereikbaar via steven@spilter.nl
