Stakeholders komen voor in vele soorten en smaken. Veel belang, weinig belang, direct en indirect belang en interne of externe stakeholders. In een stakeholderomgeving is er altijd onduidelijkheid over welke mate van invloed bepaalde groepen belanghebbenden hebben en hoe zij ‘in de wedstrijd zitten’ ten opzichte van het aanstaande project.
Voorbeelden van moeilijk te identificeren belanghebbenden zijn maatschappelijke organisaties, actiegroepen of de media. Dergelijke groepen stakeholders zie je snel over het hoofd en komt het geregeld voor dat het lijkt alsof een bepaalde groep weinig belang heeft, maar je dan ineens verrast wordt. En je weer terug kan naar de tekentafel, met alle gevolgen van dien.
Dat zorgt bij veel projecten en initiatieven voor een ongemakkelijk gevoel. Veel managers en projectleiders zetten een stakeholdersanalyse in als oplossing voor dit ongemak. Want zo’n analyse leidt tot inzicht. En grip.
“Het resultaat van de stakeholder analyse en bijbehorende rapportage is meer dan dat ik van te voren had bedacht. Dit beeld zegt meer dan 4000 woorden”
“We zitten al honderden uren samen in vergaderzaaltjes en nu zijn we in 2,5 uur met spilter verder gekomen dan in die jaren ervoor”
Er zijn verschillende methoden om te inventariseren wie belangrijke spelers zijn bij een traject, beleid of project. Die noemen we actoren: dat zijn individuen of groepen die een belang of een bepaalde betrokkenheid bij het traject, beleid of project hebben of kunnen krijgen. Vaak vallen we terug op de ‘geijkte’ spelers in het veld: partijen die we al kennen, waar we vaker mee om tafel zitten, die zich laten horen en zien, die we als deskundig op ons vakgebied en beleidsterrein beschouwen
Het model ‘Ringen van invloed’ brengt in één model meerdere dimensies in beeld. Het is een model van waaruit je vervolgens kunt bepalen hoe je het proces inricht en wat je communicatiestrategie richting de actoren wordt. De ‘taartpunten’ geven de verdeling op basis van het belang van de actoren bij het beleid, traject of project: De cirkels geven de rol aan die de actoren in het traject, beleid of project zullen spelen. In het middelpunt van de cirkels zit meestal het team en/of de bestuurder. De cirkels geven aan op welke ‘afstand’ de actoren zich van het traject, beleid of project bevinden.
Het loont de moeite om eens wat langer stil te staan bij de vraag: zitten we met de goede mensen om tafel? Vergeten we geen doelgroepen? Zijn de partijen waar we mee praten wel representatief? Een actorenanalyse helpt om wat breder op zoek te gaan naar spelers die belangrijk zijn (of kunnen zijn) in een traject, beleid of project.
Ondertussen voeren een groot aantal gemeenten en provincies onze stakeholderanalyse uit als onmisbaar onderdeel van hun beleids- en besluitvormingstrajecten.
Het geeft direct inzicht op vragen als: Welke invloed hebben partijen in je netwerk op de ontwikkeling van het project? Willen ze meedenken of meewerken, of kunnen ze zelfs meebeslissen? Of is het voldoende dat ze geïnformeerd blijven en dus meeweten wat er speelt?
Met de digitale analyse worden actoren interactief in kaart gebracht en strategisch gepositioneerd.
Met de resultaten van de Factor-C omgevingsanalyse kan naadloos worden verder gewerkt in een Versnellingskamer met beleidsvoorbereiding of -uitvoering als doel. De stap van feitelijk naar wenselijk die de basis vormt voor je strategie.
Een veelgemaakte fout is de omgevingsanalyse alleen aan het begin van een project of programma uit te voeren. Doelstellingen, contexten en de positie van actoren wijzigen immers en daarmee ook de behoefte aan nieuwe actoren of actoren in een andere rol. Vanwege de lichte werklast en de hoge opbrengst is het slim de Factor-C analyse regelmatig te herhalen tijdens de uitvoering van een project of programma.
Door de belanghebbenden en stakeholders in energietransitie te verzamelen en op de juiste manier in kaart te brengen, maakt de gemeente duidelijk waar zij staan en wat de ambities zijn. Waarbij nadrukkelijk gekeken wordt naar de uitvoerbaarheid, betaalbaarheid en betrokkenheid van bewoners. Daarnaast wordt het proces op een creatieve manier gevisualiseerd en via een maatwerk aanpak naar alle betrokkenen gecommuniceerd.
Neem geheel vrijblijvend contact met ons op en wij kijken wat voor u de best passende oplossing is. Aan de hand van een korte intake kunnen wij een goede indicatie geven van de kosten.
Specialist op dit onderwerp is Jerry van Staveren. Hij is bereikbaar via jerry@spilter.nl